3 Typy renowacji fortepianów


SAP Renovation prezentuje 3 warianty renowacji fortepianów:

  1. Odbudowa
  2. Restauracja
  3. Odświeżenie

Różnią się one od siebie zakresem przeprowadzonych prac, które znacząco wpływają na:

1. Potencjał dźwiękowy instrumentu ( rosnący przy zwiększaniu zakresu renowacji części akustycznej i mechanicznej)

2. Komfort i bezpieczeństwo w użytkowaniu instrumentu (parametry rosnące przy zwiększaniu zakresu renowacji obudowy, części akustycznej i mechanicznej )

3. Wygląd i estetykę (parametry rosnące przy zwiększaniu zakresu renowacji obudowy, części akustycznej i mechanicznej )

Wartości tych trzech parametrów sytuują się na różnych poziomach, w zależności od typu renowacji, jak poniżej:

a) możliwe do osiągnięcia na poziomie max 95% ze 100% w odbudowanym

b) możliwe do osiągnięcia na poziomie max 65% (część akustyczna: max. 80%, część mechaniczna: max 50% – średnia to 65%) ze 100% w odrestaurowanym

c) możliwe do osiągnięcia na poziomie max 38,5% (część akustyczna: max. 49%, część mechaniczna: max 28% – średnia to 38,5%) ze 100% w odświeżonym

Dlaczego wymiana komponentów fortepianu jest tak ważna?

Fortepiany poddawane zabiegom renowacyjnym to z reguły wiekowe instrumenty, a co za tym idzie elementy drewniane, z których instrumenty w większości są wykonane, są również wieloletnie.
Właściwości fizyczne drewna ulegają zmianom w czasie, tracąc własności takie jak:

  • wygląd,
  • nasiąkliwość,
  • gęstość,
  • izolacyjność akustyczną,
  • trwałość.

Oprócz elementów drewnianych zaleca się wymienić elementy galanterii.

Części typu: zawiasy, okucia ulegają zniekształceniom poprzez lata eksploatacji instrumentu. Zmęczenie materiału powoduje jego osłabienie.

W obudowie fortepianu mogą mieć miejsce następujące nieprawidłowości z uwagi na zaniechanie wymiany elementów obudowy na nowe:

  • nieprawidłowe dopasowanie elementów obudowy do siebie ograniczające prawidłowe spełnianie swojej funkcji
  • nietrwałe przytwierdzenie elementów do siebie spowodowane słabą kondycją drewna, a co za tym idzie osłabioną siłą trzymania wkrętów łączących
  • nieestetyczny wygląd spowodowany mniejszym lub większym wykrzywieniem, ugięciem elementu, uszkodzeniem

Najpoważniejszym z następstw braku wymiany części obudowy na nowe jest (mimo, że elementy obudowy sprawiają wrażenie będących w dobrej kondycji) ryzyko uszkodzenia mechanicznego instrumentu, nie mówiąc już o uszczerbku na zdrowiu czy narażeniu życia pianisty, stroiciela, itp. (np. w przypadku osłabionej struktury drewna nóg fortepianu, czy wypaczonych mocowań nóg)

W części akustycznej instrumentu mogą mieć miejsce następujące nieprawidłowości z uwagi na zaniechanie wymiany elementów na nowe lub braku naprawy starych elementów:

  • brak przejrzystości dźwięku, jego rozprzestrzeniania się i głębi (uszkodzone, popękane, bez właściwego wyniesienia dno rezonansowe)
  • brak stabilności stroju – częste rozstrajanie się instrumentu (zmęczony materiał strojnicy, pęknięcia )
  • przydźwięki towarzyszące dźwiękowi podstawowemu (stare pordzewiałe struny, zmęczone agrafy, zniszczone nakładki mostków)
  • utrata jakości i siły dźwięku (stare struny, pęknięcia na ramie żeliwnej, uszkodzone, popękane dno rezonansowe)
  • nieestetyczny wygląd spowodowany widocznymi pęknięciami drewna lub porowatym lakierem i jego ubytkami  na ramie żeliwnej

W części mechanicznej instrumentu mogą mieć miejsce następujące nieprawidłowości z uwagi na zaniechanie wymiany elementów na nowe lub braku renowacji starych elementów:

  • brak możliwości poprawnej regulacji parametrów (niewłaściwe luzy na trzonkach, dźwigniach głównych, klawiaturze i w mechanizmie)
  • brak przejrzystości dźwięku, jego rozprzestrzeniania się i głębi (zużyte młotki)
  • utrata jakości i siły dźwięku (stare struny, pęknięcia na ramie żeliwnej, uszkodzone, popękane dno rezonansowe)
  • niechciane dźwięki wydobywające się podczas pracy elementów mechanizmu i klawiatury spowodowane niewłaściwymi luzami
  • brak poprawnej repetycji, utrata dynamiki (niewłaściwe luzy na trzonkach, dźwigniach głównych, klawiaturze i w mechanizmie)
  • brak jakości, przejrzystości dźwięku (zużyte młotki)
  • dyskomfort gry (popękane nakładki klawiszy, nierówne przerwy między klawiszami, wystające nakładki klawiatury poza bok drewna klawisza)
  • przydźwięki ze złym tłumieniem (zużyty filc tłumika, niewłaściwe luzy w prowadnicach tłumika i urządzeniu tłumikowym)
  • nieestetyczny wygląd (stare zużyte części mechanizmu, urządzenia tłumikowego tłumika i klawiatury)

 

Poniżej przedstawione zostały zakresy prac 3 typów renowacji fortepianu:

Fortepian odbudowany:

Obudowa instrumentu – podstawowe elementy obudowy podlegające wymianie na nowe:

  • dekle
  • listwa zamkowa górna
  • listwa podpórkowa dekla lub rozetka
  • podpórka dekla
  • pulpit z nutnikiem i prowadnicami pulpitu
  • listwa zamkowa dolna (*nie zawsze się da)
  • nakrywa fortepianowa z okuciami
  • baczki z okuciami
  • listwa przyklawiaturowa
  • nogi z mocowaniami nóg i rolkami
  • lira za nowymi odbojami, popychaczami i pedałami
  • elementy galanterii służące do łączenia elementów ze sobą

Część akustyczna instrumentu – podstawowe elementy części akustycznej podlegające wymianie na nowe:

  • dno rezonansowe
  • nakładki mostków (wiolinowy i basowy)
  • struny (stalowe i basowe)
  • kołki stroikowe
  • strojnica
  • agrafy (*brak możliwości zamówienia nowych – w niektórych starszych modelach fortepianów)

Część mechaniczna instrumentu – podstawowe elementy części mechanicznej podlegające wymianie na nowe:

  • Mechanizm
  • Dźwignie główne
  • Młotki
  • Trzonki
  • Klawiatura z pilotami i chwytnikiem z prętami
  • Urządzenie tłumikowe
  • Tłumik

Fortepian odrestaurowany – zakres renowacji

Obudowa instrumentu – elementy obudowy instrumentu podlegające wymianie na nowe, z uwagi na:

  • wypaczenie, wykrzywienie elementu
  • zmęczenie materiału, osłabienie jego struktury
  • uszkodzenia niemożliwe do naprawy

Część akustyczna instrumentu  – elementy części akustycznej podlegające wymianie na nowe:

  • nakładki mostków (wiolinowy i basowy)
  • struny (stalowe i basowe)
  • kołki stroikowe
  • strojnica

Elementy części akustycznej podlegające naprawie:

  • dno rezonansowe

Elementy części akustycznej podlegające czyszczeniu/ polerowaniu

  • agrafy

Część mechaniczna instrumentu – podstawowe elementy części mechanicznej podlegające wymianie na nowe:

  • Młotki
  • Trzonki

Elementy części mechanicznej podlegające zabiegom renowacyjnym przywracającym ich poprawne działanie:

  • Mechanizm (czyszczenie z wymianą filców)
  • Dźwignie główne
  • Klawiatura z pilotami i chwytnikiem z prętami
  • Urządzenie tłumikowe
  • Tłumik (czyszczenie z wymianą filcu)

Fortepian odświeżony – zakres renowacji

Obudowa instrumentu – plementy obudowy instrumentu podlegające wymianie na nowe, z uwagi na:

  • wypaczenie, wykrzywienie elementu
  • zmęczenie materiału, osłabienie jego struktury
  • uszkodzenia niemożliwe do naprawy

Część akustyczna instrumentu – podstawowe elementy części akustycznej podlegające wymianie na nowe:

  • struny (stalowe i basowe)
  • kołki stroikowe

Elementy części akustycznej podlegające naprawie:

  • dno rezonansowe

Elementy części akustycznej podlegające czyszczeniu

  • nakładki mostków (wiolinowy i basowy)
  • agrafy

Elementy części akustycznej pozostawione w stanie pierwotnym (bez naprawy czy wymiany na nowe)

  • strojnica

Część mechaniczna instrumentu – elementy części mechanicznej podlegające zabiegom renowacyjnym przywracającym ich poprawne działanie:

  • Młotki (szarfowanie)
  • Trzonki (czyszczenie)
  • Mechanizm (czyszczenie z wymianą filców)
  • Dźwignie główne
  • Klawiatura z pilotami i chwytnikiem z prętami
  • Urządzenie tłumikowe
  • Tłumik (czyszczenie z wymiana filcu)

Instrumenty odrestaurowane mogą być częściowo odbudowane.

Użyliśmy odpowiednich oznaczeń, aby móc je łatwo weryfikować, jak poniżej:

  • Odrestaurowany O+: to instrument, który został odrestaurowany, jednakże jego obudowa została odbudowana.
  • Odrestaurowany A+: to instrument, który został odrestaurowany, jednakże jego część akustyczna została odbudowana.
  • Odrestaurowany M+: to instrument, który został odrestaurowany, jednakże jego część mechaniczna została odbudowana.

strzałka do góry